Имрӯз мубориза бо коррупсия ба яке аз масъалаҳои муҳимтарини ҷомеаи муосир табдил гардидааст. Коррупсия на танҳо адолатро тахриб мекунад, балки рушди иқтисодӣ ва суботи сиёсиро низ зери хатар мегузорад. Он боиси нобаробарии иҷтимоӣ, паст шудани сатҳи зиндагии мардум ва коҳиши эътимод ба мақомоти давлатӣ мегардад.
Коррупсия дар шаклҳои гуногун зоҳир мешавад, аз ҷумла:
- Ришваситонӣ дар идораҳои давлатӣ ва бахши хусусӣ
- Суистифода аз мансаб
- Тамаъҷӯӣ ва протексионализм
- Пинҳонкорӣ ва риоя накардани қонун
Ҷомеае, ки ба коррупсия мубтало гаштааст, наметавонад ба рушди устувор ва адолати иҷтимоӣ ноил шавад.
Барои фаҳмидани роҳҳои мубориза бо коррупсия, пеш аз ҳама бояд сабабҳои аслии пайдоиши онро муайян намоем:
- Низоми сусти идоракунӣ: Дар ҷомеаҳои дорои низоми идоракунии заиф, коррупсия ба таври васеъ рушд мекунад.
- Маоши пасти кормандони давлатӣ: Маоши нокифоя метавонад шахсро водор созад, ки барои таъмини зиндагии худ ба амалҳои коррупсионӣ даст занад.
- Фарҳанги қабул доштани ришва: Агар ришваситонӣ чизи маъмул дониста шавад, мардум онро ҳамчун як роҳи муқаррарии ҳал кардани мушкилот қабул мекунанд.
- Камбуди назорат ва ҳисоботдиҳӣ: Ҳангоми набудани механизми назорат, шахсони мансабдор ба амалҳои коррупсионӣ даст мезананд.
Барои мубориза бо коррупсия, мо бояд як қатор тадбирҳои муҳимро андешем:
- Баланд бардоштани шаффофият
- Таъмини шаффофият дар корҳои мақомоти давлатӣ ва бахши хусусӣ.
- Рушди технологияҳои рақамӣ барои пешгирии тамоси шахсӣ дар идораҳо.
- Дастрасии озод ба маълумоти молиявӣ ва фаъолиятҳои идорӣ.
- Такмили қонунгузорӣ ва назорати иҷрои қонунҳо
- Таҳияи қонунҳои қатъӣ ва таъмини иҷрои онҳо.
- Муайян кардани ҷазоҳои сахт барои кирдорҳои коррупсионӣ.
- Дастгирии ниҳодҳои назоратӣ ва таъсиси механизмҳои мустақил барои ошкор кардани фасод.
- Баланд бардоштани маърифати шаҳрвандон
- Ташкили барномаҳои таълимӣ барои баланд бардоштани огоҳии шаҳрвандон дар бораи зарари коррупсия.
- Рушди омӯзиш дар мактабҳо ва донишгоҳҳо бо мақсади тарбияи шахсони боинсоф.
- Рӯшансозии аҳамияти мубориза бо коррупсия тавассути расонаҳо ва васоити ахбори омма.
- Саҳми ҷомеа ва созмонҳои ғайриҳукуматӣ
- Ташвиқи иштироки фаъолонаи шаҳрвандон дар ошкор кардани ҳолатҳои коррупсионӣ.
- Дастгирии расонаҳо ва журналистони таҳқиқотӣ барои ошкор кардани коррупсия.
- Ҳавасмандгардонии афрод барои гузориш додани ҳолатҳои коррупсионӣ.
Мубориза бо коррупсия танҳо вазифаи давлат нест, балки масъулияти ҳар як шаҳрванд мебошад. Агар мо хоҳем, ки ҷомеаи боинсоф ва адолатпарвар дошта бошем, бояд якҷоя барои решакан кардани ин падидаи зараровар талош намоем.Мубориза бо коррупсия танҳо вазифаи давлат нест, балки масъулияти ҳар як шаҳрванд мебошад. Агар мо хоҳем, ки ҷомеаи боинсоф ва адолатпарвар дошта бошем, бояд якҷоя барои решакан кардани ин падидаи зараровар талош намоем.
Бо риояи қонун, баланд бардоштани маърифат ва иштироки фаъолона дар ошкор кардани фасодкорӣ, мо метавонем ба як ҷомеаи одил ва рушдёфта ноил шавем.
Судя Азизӣ Ҷ.А.